AKILCI İLAÇ KULLANIMI
BİLGİ NOTU
Akılcı İlaç Kullanımı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1985 yılında ilk olarak tanımlanmış ve bu tanıma göre; kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilaca, uygun süre ve dozda, en düşük maliyette ve kolayca ulaşabilmeleri olarak tanımlanmıştır.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yanlış ve gereksiz ilaç kullanımı halk sağlığını etkileyen ciddi bir sorundur. Akılcı olmayan ilaç kullanımı hastaların tedaviye uyuncunun azalmasına, ilaç etkileşimlerine, bazı ilaçlara karşı direnç gelişmesine, hastalıkların tekrarlamasına ya da uzamasına, advers olay görülme sıklığı ve tedavi maliyetlerinin artmasına neden olmaktadır.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de, bu olumsuzlukların önlenmesi ve “Akılcı İlaç Kullanımı” nın sağlanması konusunda farkındalığın oluşturulması ve toplum bilincinin artırılmasına yönelik, Akılcı ilaç kullanımını (AİK) destekleyecek faaliyetler yürütülmektedir. Hekim, eczacı, yardımcı sağlık personeli, halk ve ilaç sektörüne yönelik AİK konusunda davranış değişikliğinin oluşturulması amacıyla AİK ile bilgi ve bilinç düzeylerinin artırılması hedeflenerek çeşitli faaliyetler ve eğitimler yapılmaktadır.
‘’Akılcı İlaç Kullanımı Ulusal Eylem Planı 2014-2017’’ kapsamında ilimiz bünyesinde AİK İl Koordinatörlüğümüz kurulmuş ve faaliyetlerine başlamıştır.
Akılcı olmayan ilaç kullanımının en önemli örneklerinden biri de gereksiz yere antibiyotik tüketimidir. Antibiyotiklerin gereksiz kullanımı önemli bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Gereksiz ve uygunsuz antibiyotik kullanımı, toplumda ve sağlık tesislerinde büyük bir problem haline gelen antibiyotik direncine sebep olmaktadır.
Bu nedenle “Akılcı İlaç Kullanımı” çalışmalarında bilinçli ve uygun antibiyotik kullanımının yaygınlaştırılmasına öncelik verilmektedir. İlimizde farkındalık çalışmaları yapılmış ve yapılmaya da devam edilmektedir.
Bu kapsamda aile hekimlerimize, özel ağız ve diş sağlığı hizmeti sunulan sağlık tesisleri ile kamuya ait sağlık tesisleri bünyesinde görev yapan diş hekimlerine, ve kamuya ait hastanelerde görev yapan hekimlerimize akılcı antibiyotik konusunda eğitimler verilmiştir.
İlimiz Eczacı Odası işbirliğinde serbest eczane sahip ve mesul müdürlerine ve eczane çalışanlarıyla görüşmeler gerçekleştirilmiş reçetesiz ilaç satışı ve reçetesiz antibiyotik kullanımının engellenmesi amaçlanmıştır.
Spor aktivitelerinde, kutlama ve festivallerde, düzenlenen yürüyüşlerde, halka yönelik kurulan standlarda akılcı ilaç kullanımı farkındalık bilincinin oluşturulması amaçlanmıştır.
Reçete Bilgi Sistemi sürekli il bazında takip edilmekte ve hekimlerimize zaman zaman bilgilendirmeler ile geribildirim yapılmaktadır. İlimizde yazılan e-reçetelerde "Antibiyotik Bulunan Reçete Yüzdesi" 2021 yılı temmuz ayı verileri şu şekildedir:
Aile hekimleri için 20,82 Türkiye ortalaması 25,81
Diğer hekimler için 43,38 Türkiye ortalaması 39,06
Bu verilere göre Amasya ilimizdeki antibiyotik bulunan e-reçete yüzdeleri değerlendirildiğinde aile hekimlerinin antibiyotik reçete oranının Türkiye ortalamasının altında olması oldukça sevindirici olmakla birlikte diğer hekimlerin antibiyotik reçeteleme oranının Türkiye ortalamasının üzerinde olması pandeminin olumsuz yansımalarından biri olduğu düşünülmektedir.
Hedefimiz bu reçete yüzde oranlarının çok daha aşağıya düşmesi ve bu konuda sağlık personelinin ve halkımızın bilinç düzeyinin artması ve ilimizde akılcı ilaç kullanımı farkındalığının daha fazla yaygınlaştırılmasıdır.
Amasya İl Sağlık Müdürlüğü